Jeukende huid, rode bultjes en een ongemakkelijk gevoel, vooral wanneer je het warm krijgt? Het zou zomaar schurft kunnen zijn. Een veelvoorkomende, zij het vervelende, aandoening onder studenten. Maar maak je geen zorgen, het is goed te behandelen. Toch is het belangrijk om te weten hoe je het aanpakt, want schurft kan hardnekkig zijn. We hebben een blik geworpen op de meest gestelde vragen over schurft.

Jeuk is vaak het eerste signaal dat er iets mis is, vooral als het warm wordt, zoals in bed of onder de douche. “Als je veel jeuk hebt en daarnaast rode bultjes en/of schilferende streepjes op je huid ziet, is het tijd om alert te zijn”, legt expert Florien Dusseldorp uit tegen studenten.com. Deze uitslag verschijnt meestal tussen je vingers, op je polsen, elleboogsplooien, oksels, liezen, schaamstreek en bij je voeten. Het kan gemakkelijk worden verward met eczeem, dus als je deze symptomen hebt, is een bezoek aan de huisarts aan te raden.

We hebben allemaal weleens gehoord van de kleine beestjes die schurft veroorzaken, maar hoe zit dat eigenlijk? Schurft wordt veroorzaakt door de schurftmijt, een minuscuul diertje dat met het blote oog niet waarneembaar is. Deze mijt graaft gangetjes in je huid en laat daarbij stoffen achter die allergische reacties veroorzaken, resulterend in die vervelende jeuk. Als je voor het eerst besmet raakt, kunnen de symptomen pas na 2 tot 6 weken verschijnen, maar bij een herinfectie kunnen ze al na enkele dagen opduiken.

Hoe krijg je eigenlijk schurft?

Het lijkt misschien een angstaanjagende aandoening, maar je hoeft niet in paniek te raken over het risico. Om schurft op te lopen, moet je minstens 15 minuten lang direct huid-op-huid contact hebben met iemand die besmet is. De schurftmijt beweegt zich langzaam voort, slechts enkele centimeters per minuut, dus je krijgt geen schurft door simpelweg langs iemand te lopen in de kroeg. Echter, seksueel contact of intensief contact met een besmet persoon kunnen wel leiden tot besmetting.”

Er zijn ook andere, minder voorkomende manieren om schurft op te lopen. Schurft kan bijvoorbeeld worden overgedragen door het dragen van kleding van een besmet persoon, door in het bed van een besmet persoon te slapen, of zelfs door blootgesteld te worden aan stoffen meubels waar een besmet persoon op heeft gezeten. Hoewel deze methoden minder frequent voorkomen dan direct huidcontact, blijft het risico aanwezig. Het oplopen van schurft is vaak een kwestie van ongeluk: mensen zijn zich niet altijd bewust van hun besmetting en kunnen deze dus onbewust doorgeven.”

Een veelvoorkomende misvatting over schurft is dat het verband houdt met slechte hygiëne, wat leidt tot onterechte schaamte en het vermijden van hulp zoeken. Maar schurft heeft niets te maken met hygiëne. Studenten hebben veel sociale interacties, delen vaak accommodaties met anderen en hebben frequenter wisselende seksuele contacten, wat het risico op schurft vergroot. Hopelijk kunnen we schurft binnenkort net zo beschouwen als hoofdluis: vervelend, maar iedereen kan het krijgen en het heeft niets te maken met persoonlijke hygiëne. Bovendien is het goed te behandelen.”

Is schurft iets dat vanzelf verdwijnt?

Helaas niet. Gelukkig zijn er wel effectieve behandelingen beschikbaar, zoals pillen en crèmes. “Beide methoden zijn doeltreffend en verkrijgbaar via de huisarts of apotheek,” legt Dusseldorp uit. “Het wordt aanbevolen om de behandeling ’s avonds te starten, omdat je na 12 uur niet meer besmettelijk bent. Na zeven dagen herhaal je de behandeling om herbesmetting te voorkomen en ervoor te zorgen dat alle eitjes en mijten zijn gedood. Dus ja, je moet opnieuw smeren of pillen nemen. Maar alleen medicatie gebruiken is niet genoeg! Het is ook essentieel om alle was- en hygiëne-instructies op te volgen.”

Belangrijk is dat schurftbestrijding in een studentenhuis een gezamenlijke inspanning vereist. “Als iemand in huis schurft heeft, of jijzelf, is het cruciaal dat iedereen in het huis tegelijkertijd wordt behandeld, zelfs als niet iedereen evenveel contact heeft gehad,” benadrukt Dusseldorp. “Anders loop je het risico op een pingpong-effect, waarbij de ene persoon geneest maar de volgende alweer besmet raakt en anderen kan infecteren. Samenwerking is dus absoluut noodzakelijk. Sommige studenten organiseren zelfs ‘smeerfeestjes’, waarbij ze muziek aanzetten en samen borrelen terwijl ze elkaar insmeren: het is belangrijk om er op een luchtige manier mee om te gaan.”

Hoe lang duurt het voordat je niet meer besmettelijk bent?

Gelukkig werkt de behandeling razendsnel. Na 12 uur ben je al niet meer besmettelijk. Maar om er zeker van te zijn dat de schurft volledig verdwenen is, is het essentieel om de behandeling na 7 dagen te herhalen. Het innemen van pillen is voor velen handiger dan smeren, maar het doodt niet de eitjes. Daarom is het noodzakelijk om na 7 dagen opnieuw te behandelen, om ook de larven uit de uitgekomen eitjes te doden. Het smeren moet ook worden herhaald, omdat je altijd een plekje kunt vergeten. Helaas kan je nog een paar weken last hebben van jeuk, maar er zou geen nieuwe huiduitslag moeten ontstaan. Bij twijfel is het altijd verstandig om terug te gaan naar de huisarts.

Wat moet je schoonmaken?

Voor die ene huisgenoot die altijd moppert over het naleven van het schoonmaakrooster is er goed nieuws: als er iemand in huis schurft heeft, staat er een flinke schoonmaak op de agenda. Zorg voor schoon beddengoed na de behandeling. Was alles wat je de afgelopen drie dagen voor de behandeling hebt gebruikt op 60 graden. Was je beddengoed en kleding en stofzuig je meubels. Gebruik geen stoomreiniger, want daarmee dood je de mijt niet. Voor spullen die niet in de wasmachine kunnen, zoals een pet of blazer, stop je ze in een afgesloten zak en laat je ze drie dagen met rust. Na drie dagen is de mijt namelijk dood. Houd de spullen binnen, want mijten overleven langer in de kou. Om er zeker van te zijn dat alles goed wordt gereinigd, volg je het stappenplan dat op de website van het RIVM staat.”

• Stappenplan behandeling schurft ‘scabiës’ met permetrine creme | RIVM
• Stappenplan behandeling schurft ‘scabiës’ met Ivermectine pillen | RIVM

Hoe ver moet je teruggaan in het waarschuwen van mensen?

Net zoals bij een soa is het van belang om de mensen met wie je nauw contact hebt gehad, op de hoogte te stellen van je schurft. “Allereerst is het belangrijk om je huisgenoten te informeren. Daarnaast is het raadzaam om iedereen te waarschuwen met wie je tot zes weken terug gedurende minstens 15 minuten direct huidcontact hebt gehad, vanaf het moment dat je symptomen begonnen,” adviseert het RIVM. Ook mensen waarmee je kleding, handdoeken of beddengoed hebt gedeeld, dien je op de hoogte te stellen. Het kan misschien wat ongemakkelijk zijn, maar het is cruciaal om te doen. Je kunt er niets aan doen dat je schurft hebt, maar je kunt wel anderen goed informeren om verdere verspreiding te voorkomen.

Het kan lastig zijn als een huisgenoot schurft niet serieus neemt. Dit kan namelijk vervelende consequenties hebben voor jou en je andere huisgenoten. Het is belangrijk om je huisgenoot duidelijk te maken dat schurft niet alleen hemzelf treft, maar het hele huishouden. Het is van groot belang dat iedereen gelijktijdig wordt behandeld en dat alle hygiënemaatregelen worden nageleefd. Anders loop je het risico op een vicieuze cirkel van besmetting, waarbij de kans op herinfectie toeneemt. Samenwerking is de sleutel tot een succesvolle aanpak van schurft. Probeer daarom een positieve insteek te vinden door het probleem samen met het hele huisgezin aan te pakken.

Samenwerking is de sleutel tot een succesvolle aanpak van schurft

Mag je naar studie, werk of uitgaan als je schurft hebt?

Gelukkig hoef je je niet te isoleren, want schurft is niet zo besmettelijk dat je je dagelijkse activiteiten moet stopzetten. Er zijn echter wel enkele voorzorgsmaatregelen die je moet nemen. Vermijd langdurig huidcontact, inclusief seksueel contact, tot 12 uur na de behandeling. Even een hand geven is geen probleem, maar vermijd langdurige nabijheid met ontblote armen of benen gedurende 15 minuten. Leen ook geen kleding uit en laat niemand in je bed slapen. Het is essentieel om thuis goed te behandelen, ervoor te zorgen dat iedereen tegelijkertijd wordt behandeld en de wasinstructies nauwgezet op te volgen.

Als je weet dat iemand schurft heeft, is het verstandig om het langdurig huidcontact met die persoon te vermijden. Het wassen van je beddengoed na bezoek van iemand is een goede gewoonte. Hoewel het lenen van kleding niet zo’n groot risico vormt, is het toch iets om in gedachten te houden. Het krijgen van schurft is gewoon ongelukkig, vergelijkbaar met luizen, en niemand hoeft zichzelf of anderen daarvoor de schuld te geven. Het kan gebeuren, maar zolang je de juiste stappen onderneemt om verdere besmetting te voorkomen, kun je de situatie onder controle houden.

Wat kun je doen tegen de jeuk?

Zelfs de experts van het RIVM hebben geen wondermiddel tegen de jeuk. Iedereen reageert anders, maar sommige mensen vinden verlichting met koelzalf of huidolie vanwege de verergering van jeuk bij warmte. Als de jeuk echt ondraaglijk wordt, is het verstandig om naar de huisarts te gaan om de mogelijkheden te bespreken.

Waarom is het belangrijk om het taboe op dit onderwerp te doorbreken? Hoewel er veel grappen over worden gemaakt, wordt er niet altijd serieus over gesproken – ondanks dat steeds meer studenten er last van hebben. Studenten nemen het soms niet serieus, terwijl het een echt vervelende aandoening is. Veel mensen schamen zich ervoor en de jeuk kan je ’s nachts wakker houden en je dagelijkse leven verstoren. Als het vaak terugkomt, kan het zelfs mentaal belastend worden, en bij iedere jeukprikkel vraag je je af of het schurft is. Door correcte informatie te verstrekken over dit onderwerp kunnen we er allemaal beter mee omgaan.

Schurft is hinderlijk maar goed te behandelen en ongevaarlijk. Schaam je niet als je het hebt of hebt gehad; je kunt er niets aan doen en het verdwijnt met de juiste behandeling. Werk samen met vrienden, huisgenoten en familie om het te bestrijden en verdere besmetting te voorkomen. En belangrijk: praat erover! Op die manier begrijpen we allemaal beter wat schurft is, hoe we het kunnen behandelen, en hoe we er op een luchtige manier mee om kunnen gaan. Meer informatie? Bezoek de website van het RIVM voor uitgebreide informatie.